Kowalstwo, żelazo, stal
Kowalstwo, żelazo, stal
Tradycyjne zawiasy kute do wrót wejściowych starego spichlerza. Wzór własny.
Metale - żelazo - kowalstwo
Od zarania dziejów kult ognia i metalu był traktowany na równi z szamanizmem. Zanim ludzie pierwotni nauczyli się używać metal pochodzenia rud powierzchniowych uzyskiwali go z meteorytów i obrabiali go. Później, po odkryciu złóż rud metali, po wydobyciu z Ziemi przetwarzano w magicznym ogniu uosabiającym nieokiełznany żywioł budzący grozę z jednej strony i oczyszczenie z drugiej.
Właściwości metalu, jego stany skupienia i przemiany nie widoczne gołym okiem były po prostu magią. W wielu przypadkach stan wiedzy współczesnego człowieka jest podobny temu prehistorycznemu z tą różnicą, że wiemy że magia nie istnieje. Są to po prostu przemiany fizyczne i chemiczne.
Wobec powyższego, metal, pomimo iż był spotykany niemal we wszystkich ważniejszych ośrodkach kultury ludzkiej, to jednak jego używanie miało właśnie charakter raczej rytualny. Umiejętność wytapiania rud darniowych zapoczątkowała nowy okres w dziejach ludzkości - epokę metalu.
Ta dziedzina rzemiosła generalnie rozwinęła się w trzech niezależnych kierunkach.
Pierwsze wykonania okuć i innych przedmiotów codziennego użytku dały początek rzemiosłu współdziałającego z architekturą i sztuką użytkową... cdn
Starożytność.
Wraz z nastaniem epoki żelaza hutnictwo stopniowo nabrało cech przemysłu. W większości ośrodków starej kultury, następowała ona po epoce brązu, jednak w niektórych , tak, jak np. w Indiach bezpośrednio po epoce miedzi. Rozbieżność w odkrywaniu technologii poprzez różne ośrodki kultury ilustruje Starożytny Egipt, który trwał jeszcze w technologii brązu, podczas gdy plemiona centralnej Afryki potrafiły już kuć żelazo.
W naszym europejskim kręgu epoka żelaza rozpoczęła się około 1000 lat p.n.e. . Wiadomo, że z umiejętności obróbki żelaza korzystano już w Asyrii i Babilonie. Na ziemiach polskich żelazo znane było od ok. 750 roku p.n.e., choć pewne ślady produkcji pochodzą już z VI-V w. p.n.e..
W jaki sposób uzyskiwano żelazo? Rudy darniowe i dymarki...
Żelazo uzyskiwano generalnie z rud darniowych.
Aby dokonać obróbki używano prostych pieców zwanych dymarkami. Właściwie jest wyłożone gliną zagłębienie w ziemi. Na warstwę rozżarzonego węgla drzewnego sypano kawałki rudy żelaza i przykrywano drugą warstwą węgla drzewnego. Powietrze potrzebne do spalania wdmuchiwano przez specjalny otwór za pomocą miechów. W tych warunkach ruda ulegała utlenieniu i powstawała masa nazywana lupą albo łupą . Aby ją zagęścić i oczyścić należało ją kuć.
Po przekuciu łupy otrzymywano stosunkowo czyste żelazo. Niestety, w dymarkach spora jego część przechodziła do żużla. Jednocześnie doskonalono różnorodne techniki obróbki m. In. Kowalstwo, które jest jednym z najstarszych form obróbki metali. Polega ono na objętościowym kształtowaniu wyrobu poprzez uderzenia narzędziem, najczęściej młotkiem.
Na kształt wyrobów kowalskich i rodzaj zdobienia miała wpływ stosowana wówczas technika obróbki żelaza. Otrzymywane w dymarkach żelazo przekuwano na sztabki niewielkiej długości. Rzadko więc wykorzystywano długie odcinki, a niezbyt duże kawałki żelaza kuto na ogół w formie liści, lub innych krótkich elementów.
Kierunki rozwoju kowalstwa
Ta dziedzina rzemiosła generalnie rozwinęła się w trzech niezależnych kierunkach.
Pierwsze wykonania okuć i innych przedmiotów codziennego użytku dały początek rzemiosłu współdziałającego z architekturą i sztuką użytkową... cdn
